Ekin Aktaş - @anthroalaska

Paleoantropoloji dediğin, insanlık tarihini araştıran bir dal. Arkeolojik kazılar sadece yüzeydekilerle sınırlı kalmıyor, geçmişe dair önemli ipuçları sunuyor.

Bu kazılar, disiplinlerarası çalışmaları gerektiriyor. Arkeologlar, jeologlar ve biyologlar farklı tabakaları inceliyor, kalıntıların tarihsel bağlamını ortaya çıkarıyor. Gerçek ilerleme ise laboratuvarda kemiklerin analiz edilmesiyle oluyor.

Kemik analizi önce makroskobik incelemeyle başlıyor. Aşınmalar, kırıklar ve kesik izleriyle taphonomik süreçler inceleniyor. Bazı kemik parçaları ise sadece ileri tekniklerle tanımlanabiliyor.

Ancak, ZooMS yöntemi bazen yanıltıcı olabiliyor. Büyük otçulların analizlerde fazla temsil edilmesi, kemiklerin parçalanma süreçleriyle ilişkili olabilir.

BÜYÜK OTÇULLARIN TEMSİL SORUNU: NEDEN YANILTIYORUZ?

Avrupa'daki kazılardan elde edilen verilere göre büyük otçulların (sığır, bizon gibi) çokça temsil edildiği görülüyor. Bu durumun ardında üç ana faktör yatıyor:

Örnekleme yanlılığı: Analizler genellikle en büyük kemik parçalarıyla yapılıyor olabilir, ancak bu tek başına açıklama sağlamıyor.

Parçalanma farklılıkları: Büyük otçulların kemikleri daha fazla parçalanabilir, bu da analizlerde daha yüksek oranda temsil edilmelerine neden olabilir.

Tanımlama yanlılığı: Büyük otçulların kemikleri morfolojik olarak daha zor tanımlanabilir, bu da analizlerde ağırlıklı olarak bu türlere ait kemiklerin seçilmesine yol açabilir.

•HİPOTEZLER: BÜYÜK OTÇULLAR GERÇEKTEN FAZLA MI TEMSİL EDİLİYOR?

Tüm türlerin benzer şekilde parçalandığı varsayımı desteklenmedi. Büyük otçulların kemiklerinin diğer türlere göre daha fazla parçalandığı gözlendi.

Bu sorunu düzeltmek için yeni bir ölçüm yöntemi geliştirildi: ZooMS-eNISP. Bu metrik, tür dağılımını kemik kütlesine göre düzeltiyor.

Sonuç olarak, ZooMS verileri doğrudan kullanılmamalı, daha sağlıklı sonuçlar için düzeltilmiş hesaplama yöntemleri tercih edilmeli. Böylece hem etkili bir kemik tanımlama yöntemi olarak kullanılabilir hem de daha güvenilir verilere ulaşılabilir.