Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol - @esenol

Mart ayı, iyilik ve sağlığımızla ilgili yıldönümlerinin sıkça yer aldığı kalabalık bir ay. Pandemi ilanı, uluslararası kadınlar günü ve hekimlerin tıp bayramı bu ay içerisinde kutlanıyor. Bu salgın ve felaket dolu yüzyılda, açıkça görüldü ki yazgımızın kavşağında, bireysel ve toplumsal sağlıksızlık sebeplerini anlamak ve fark etmek son derece önemli.

PANDEMİNİN YILDÖNÜMÜ

Yaşadığımız pandemi, insanın dünyayla kurduğu sağlıksız ilişkinin acı bir sonucu olarak ortaya çıkan küresel bir felaket ve seçkinlerin yarattığı büyük bir felaketti. Covid-19, belki de yüzyılın en büyük ve kapsamlı salgını olarak kabul edilen ve DSÖ tarafından 11 Mart 2020'de pandemi ilan edilen bir hastalık. Beş yıl geçmesine rağmen hayatımız hala Covid ile devam ediyor, normale dönme umutları hala belirsiz.

Büyük kayıplar ve endişeler yaşadık, belki de hala yaşıyoruz ve sağlık sorunları, uzamış Covid veya zayıflayan bağışıklık sistemleriyle fiziksel, zihinsel ve sosyal iyilik hallerimizi etkilemeye devam ediyor. Pandeminin etkileri hala devam ederken, ilgili disiplinler araştırmalarını sürdürüyor. Ancak pandeminin etkilerini tam olarak anlamamızı engelleyen birçok eksiklik var.

Bu yıldönümünde sıkça duyduğumuz "pandeminin beşinci yılında öğrendiklerimiz" başlıklı konuşmalara karşın, asıl sorunun şu olduğunu düşünüyorum: "Pandemilerden ve felaketlerden hiçbir şey öğrenilemeyeceğini öğrendik." Gerçek muhataplar bu sorumluluğu almamakta direndikçe, sağlık hizmeti alıcılarına ders vermekten başka seçeneğimiz kalmıyor. Seçimlerimizin yerküreyi yok oluşa götürdüğü gerçeği, salgınların ve felaketlerin kaçınılmaz hale gelmesine neden oluyor.

Virüslerin bulaşma yolları, hava yoluyla bulaşma, hastalık yapma potansiyelleri, tanı ve tedavi yöntemleri gibi konularda önemli bilgiler edindik. ABD'de grip pandemisinden daha fazla insanın ölmesi, teknoloji üreten bir ülkenin bile salgınla başa çıkamamasının acı bir gerçeği oldu.

ALINMAYAN DERSLER

Sağlık, yalnızca hastalık ve sakatlık olmamasıyla değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halini sağlamakla tanımlanır. Sağlıklı olabilmemiz ancak çevre, hayvan ve insan sağlığıyla birlikte ele alındığında mümkündür. Sağlığımız, yoksulluk, güvenilir bir denetim ve yönetim ile yakından ilişkilidir. Pandemiden hiçbir şey öğrenilemediğini gösteren en büyük kanıt, ABD'nin tekrar seçilen başkanıdır.

Sağlık sorunlarının çözümünde kadın hekimlerin önemli bir rolü olduğu belirtilmiştir. Kadın hekimler, sağaltımın ötesinde korunma ve bakımı da önemserler. Ancak sağlık hizmetinde kadınların yaşadığı sorunlar ve cinsiyetçi tıp, kadın sağlığını göz ardı ederek kadınların apayrı sağlık sorunları olduğunu ortaya koymuştur.

TIP BAYRAMI

Türkiye'de kutlanan tıp bayramı, sağlık çalışanlarının omuzlarına büyük sorumluluk yükleyen bir bayramdır. Sağlık hizmetlerindeki kara delikler, sağlık çalışanlarının özverili çalışmalarını maalesef kapatamamaktadır. Sağlık hizmeti alan ile sorumlu olanlar, tıpkı birbirine zincirle bağlı tüccarlar gibi hareket etmektedir.

KAYNAK: 

https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(25)00144-8 

https://www.birgun.net/haber/viral-kalp-krizleri-568962#google_vignette 

https://t24.com.tr/yazarlar/esin-senol/kadin-olmak-sancisi,48935