Karanlık Perde: Dünya Karanlığına Gömülüyor
Dünya Günü ve çevre hareketleri, sanatı da etkiledi. Sinema, sadece politikayı değil, küresel meseleleri anlatmakla kalmadı. Seyirciyi harekete geçirmeyi amaçlayan bir bilinç alanı yarattı. Cli-Fi türü, bu farkındalığın sinemadaki güçlü yansımasıdır.
Dünya Günü'nü geride bırakırken, kültür sanatın iklim krizine dair izlerini sürmek istedim. Ancak bu gün sadece gezegenimizi tehdit eden krizleri hatırlamakla kalmıyor, aynı zamanda sanatın bu krizlere nasıl yanıt verdiğini düşünmek için de bir fırsat sunuyor.
'Cli-Fi' olarak bilinen iklim kurgusu türü, bilim dünyası veya siyaset adım attığında sinema sanatsal bir yanıt üretiyor. Danny Bloom'un katkısıyla literatüre giren bu tür, sadece distopik senaryolar sunmakla kalmıyor, aynı zamanda insan ile doğa arasındaki kırılgan ilişkiyi de kökten sorguluyor.
EDEBİYATTA İKLİM ANLATILARI
İklim krizi, edebiyatın en güçlü temalarından biri haline gelirken, eco-fiction (ekolojik kurgu) türü, doğa-insan ilişkisini, çevresel felaketleri ve ekolojik dengeyi derinlemesine sorgulayan eserlerle bu alanda kapsayıcı bir şemsiye işlevi görüyor. Türün kökleri 19. yüzyıla kadar uzanıyor.
EDEBİYATIMIZDA ECO-FI POTANSİYELİ
Türkiye'de doğrudan eco-fiction türüne giren eserler sınırlı olsa da, Buket Uzuner'in Tabiat Dörtlemesi gibi eserler, iklim krizi, ekolojik denge ve doğa-insan ilişkisi gibi temaları açıkça merkezine alarak türün ülkemizdeki en net temsilcilerinden olmuştur.
BEYAZPERDEDE CLI-FI
Cli-Fi türü, sinemada izleyiciyi geleceğin ekolojik kabuslarıyla yüzleştiren bir araç haline gelmiştir. Örneğin 1973 yapımı Soylent Green, kaynak kıtlığının insanlığı nasıl bir yamyamlık düzenine sürükleyebileceğini göstererek türün ilk kült eserlerinden biri olmuştur.
SİNEMAMIZDA CLI-FI POTANSİYELİ
Türkiye'de doğrudan Cli-Fi türüne giren filmler sınırlı olsa da, Emre Yeksan'ın Körfez filmi gibi yapımlar, ekolojik tahribatın birey üzerindeki etkilerini farklı sanatsal perspektiflerle ele almaktadır.
YAKLAŞAN BÜYÜK CLI-FI FİLMLERİ (2025–2026)
• 28 Years Later (Haziran 2025) – Danny Boyle’un yönetmenliğinde, enfekte bir dünyada hayatta kalma mücadelesi.
• Avatar: Fire and Ash (Aralık 2025) – James Cameron’un Pandora’daki çevresel çatışmaları derinleştiren devam filmi.
• Sunrise on the Reaping (Kasım 2026) – Açlık Oyunları evreninde çevresel ve toplumsal sorunlara odaklanan ön film.
∗∗∗