DEPREM VERGİLERİ: YURTTAŞLAR PANİK İÇİNDE, DEVLET KAFA KARIŞTIRIYOR

Türkiye'nin deprem gerçeğiyle yüzleşmesi bir rutin haline geldi. Ancak her deprem sonrası ortaya çıkan manzara aynı: yurttaşlar tedbirsiz ve güvensiz alanlarda panik içinde. İstanbul'da yaşanan 6.2 büyüklüğündeki deprem ve ardından gelen artçı sarsıntılar, toplanma alanı bulamayan yurttaşları kendi hallerine bıraktı. Bu kaotik durumun ardından ise yine deprem vergileri gündeme geldi.

1999 depreminin ardından başlayan ve halk arasında "deprem vergisi" olarak bilinen "dayanışma vergisi", merkezi yönetim gelirlerinden biri haline geldi. Ancak vergiden elde edilen gelirlerin nereye harcandığı belirsiz. Geçici olduğu açıklanan vergi, AKP'nin iktidara gelmesiyle kalıcı hale geldi ve yıllar içinde ciddi bir gelir elde edildi. Ancak bu gelirlerin depremzedelere veya deprem hazırlığı için harcanmadığı, genel bütçe içinde eridiği belirtildi.

22 yıldır uygulanan Özel İletişim Vergisi (ÖİV) ile toplamda 130 milyar 688 milyon lira gelir elde edilirken, vergi toplanmaya devam ediyor. Ancak bu vergilerin depremzedelere gitmediği açıklandı. ÖİV gelirlerinin yükselmesiyle birlikte verginin bütçeye ciddi bir katkısı oldu, ancak depremzedelerin durumu hala belirsizliğini koruyor.

HÜKÜMETİN İŞİ GÜCÜ: PROPAGANDA VE KARMAŞA

Van depremi sonrasında gündeme gelen deprem vergileriyle ilgili sorular ise hükümeti zor durumda bıraktı. Maliye Bakanları döneminde toplanan vergilerin nereye harcandığı sorusu karşısında verilen cevaplar, halkın kafasını karıştırmaktan başka bir işe yaramadı. Deprem vergileri, duble yollara, havayollarına, çiftçiye ve eğitime harcandığı iddialarının gerçek dışı olduğu ortaya çıktı.

2011'de yaşanan Van depreminin ardından oluşturulan Afet Yeniden İmar Fonu ise adeta unutuldu. Seçim öncesi halkı rahatlatmak için kurulan fonun işlevsiz olduğu ortaya çıktı. Fonun kaynaklarıyla ilgili belirsizlikler devam ederken, hükümetin deprem vergileriyle yaptığı propagandanın boşa çıktığı bir kez daha görüldü.